Een stalen Tuna van vier en een halve meter wordt door haar maker Ron Moret overgedragen aan Fred Ros, die haar in beweging en tot leven brengt. Fred Ros heeft de visie dat kunstwerken moeten worden doorgegeven, om zuurstof te creëren voor eigen interpretaties en nieuwe ideeën.
The Tuna zal na een reis over de wereld door Fred Ros worden geschonken aan de zee van zijn geliefde Bonaire. Het leven in de zee zal het kunstwerk voltooien. Trippin Tuna als symbool voor de kwetsbare mens en natuur. In dit kunstproject ontdekken we al gauw dat de The Tuna een diepere betekenis kan krijgen, en tot denken zet over de neergang van de natuur, de rol én kwetsbaarheid van de mens, de krachtenstrijd tussen mens en natuur.
Met zijn geschenk aan deze plek hoopt Fred Ros jou te inspireren om zorg te dragen voor jouw plek op de wereld. Het perspectief van de bezoeker vormt de basis voor de volgende tentoonstelling.
The Tuna
Fred Ros, al ruim 16 jaar woonachtig op Bonaire is bekend van kunstprojecten zoals " De verlichte obsessie voor de ruimte", "Honderd voet boven het wad", "Een dag van 480 uur", "40 voet onder water", "Dat moet je doen", en "336 uur in Quarantaine".
In zijn werk zijn tijd, beweging en ruimte belangrijke thema’s. Ros speelt daarbij een spel met de omgeving, met eigen eerder werk en met andermans werk. Door kunstwerken in een andere context en tijd te plaatsen en te bewerken, ontstaat steeds nieuwe kunst. Hij verstoort het gangbare denken en daagt uit tot nieuwe vragen.
Met zijn nieuwe kunstproject “Trippin Tuna” neemt Ros de volgende stap. Hij gaat het spel aan met zielsverwant en kunstenaar Ron Moret, en brengt diens kunstwerk tot leven in het wereldwijde ecosysteem. Hij daagt de wereld uit om ook het spel aan te gaan met Trippin Tuna. Hoe beïnvloedt de omgeving Trippin Tuna? Kunstenaar, bezoeker, natuur... wie is de maker, wie de verwekker, wie de vormgever? Wat zegt dit kunstwerk over hoe wij omgaan met elkaar en met de natuur? Over de grenzen van eigenaarschap, zeggenschap en identiteit?
Making-of The Tuna
De enorme, ruim vier meter lange, roestvrijstalen gepuntlaste Tuna wordt aan de bovenkant verhit, zodat het RVS blauwig van kleur wordt en al snel de kleur van een levendige Tuna krijgt. De onderkant blijft licht zilverachtig.
De Tuna maakt een onvergetelijke wereldreis, zowel boven als onder water. De reis begint daar waar de Tuna gemaakt wordt, in het atelier van Moret in Bergen. Vandaar neemt Ros haar over om op een dieplader naar zijn atelier in Kaag eiland. Een hijskraan plaatst de Tuna op een containerschip, waarmee de Tuna de Atlantische oceaan zal oversteken. Een reis over het water van Rotterdam naar Bonaire, via voormalig koninkrijks-eilanden Sint-Maarten, Aruba en Curaçao. Of gaat de reis in het ruim van een KLM vliegtuig!
Op Bonaire aangekomen zal de Tuna maanden onder water op verschillende plekken te vinden zijn. Zij zal daar één met de natuur worden. De Tuna zal na verloop van tijd haar “ijzeren” gedaante verliezen, doordat de onderwaternatuur haar overneemt met sponsjesachtigen, manteldieren en koraalpoliepen. Bezoekende zwemmers, snorkelaars, duikers worden uitgedaagd de Tuna in beeld te brengen. Daarna zal de Tuna haar reis voortzetten over de wereld en op verschillende locaties worden tentoongesteld, waar steeds een nieuw spel met de omgeving ontstaat.
Moret's eindproduct wordt het beginpunt voor Ros
Wie is Moret? Ron Moret maakt stalen beelden van natuurlijke objecten. Hij is autodidact die op zijn veertigste actief in de kunst terecht kwam. 'Ik werk in martiaal staal' zegt hij zelf, 'ik ben van niets in een nooit meer stoppende groei terecht gekomen.' Moret geniet groeiende faam bij een select publiek van liefhebbers van de beeldhouwkunst, zijn werk is overal op de wereld te vinden.
Ros wordt in 2021 op Moret’s werk gewezen en raakt meteen gefascineerd. Het is niet het werk dat direct aansluit bij de thema’s in zijn eigen werk, maar toch is er dat vage maar prikkelende gevoel van herkenning. Bij de eerste ontmoeting blijkt er een overweldigend zielsverwantschap tussen de twee kunstenaars. Een gevoel van broederschap, uitdaging en vertrouwen, een noodzaak om daar wat mee te doen, om in dialoog te gaan. Het spel is begonnen. Het eindproduct van Moret wordt het beginpunt van Ros. Moret laat Ros onbevangen en onbelemmerd denken over en spelen met zijn werk. Ros zoekt, manipuleert en creëert een nieuwe gedachte over het nog niet gemaakte beeld. De Tuna wordt zijn object, de omgeving haar vormgever. Te beginnen met de onderwater omgeving en haar bezoekers.
Presentatie: de The Tuna Challenge
The Tuna komt tot leven door de interactie met mens en natuur. Mensen jong en oud vormen snel een vriendschap met dieren-of ze nu echt zijn of niet, denk aan Finding Nemo, My Octopus Teacher, Nijntje, Lassie en Flipper. Zo zal ook The Tuna een diepe band vormen met iedereen die haar pad kruist, iedereen die haar opzoekt.
Het is een wonderlijk beeld daar onder water, dat zich soms voortbeweegt als een model op de catwalk, dan weer als een oude dame en dan weer als een tuinstoel die door de wind wordt voortgeblazen. Slaapt ze? Droomt ze? Geniet ze of is ze ongelukkig? Is ze mooi of is ze lelijk, heeft ze een ziel? (Be)zoekers eigenen zich de Tuna emotioneel toe. Ros daagt hen uit om hun eigen ervaring in beeld te brengen, de Tuna te filmen en fotograferen zoals zij haar zien. Foto’s worden gedeeld op Instagram en Ros selecteert de mooiste voor de volgende stap, het volgende kunstwerk. Terwijl de Tuna haar reis voortzet, en wordt tentoongesteld op andere plekken in de publieke ruimte, gaat Ros het spel aan met haar bezoekers.
Hij blaast de uitverkoren foto’s op tot reusachtige kunstwerken die worden tentoongesteld in musea over de hele wereld. De meeste mensen hebben nog nooit een Tuna van dit formaat gezien, het werk stelt het publiek in staat om het in een veilige omgeving te bestuderen. De kunstwerken maken vragen los over hoe we omgaan met de natuur en andere soorten, hoe we omgaan met elkaar. Hoe de omgeving, mens en natuur, een kwetsbaar wezen tekenen.
Met dit project zorgt Ros voor een verbreding van de begrippen kunstwerk en kunstenaar. De kunstenaar wordt een tussenpersoon, een makelaar van ervaringen, een leider van een spel tussen mens en omgeving.
De stijl van Ros: van idee naar idee
Fred Ros is een kunstenaar die zich steeds bewust geweest is van dit complexe spel, daar soms last van had en dan weer voordeel, maar die steeds alle denkbare posities rond zijn werk in zijn werk betrokken heeft. In het Stedelijke Museum Amsterdam tijdens een tentoonstelling met J.C.J. van der Heijden vindt de eerste toe-eigening van andermans werk plaats. Als een twee-eenheid hangt een werk van J.C.J. van der Heyden naast het werk van Ros waarin dit eerste werk is opgenomen. Ros dirigeert de context waarna Van der Heyden de volgende context van ophanging aangeeft in afstemming met de medecurator van de tentoonstelling. De verwevenheid van auteurschappen voor de uiteindelijke kijkervaring van het publiek neemt in complexiteit toe.
In een zwembad in Amstelveen toont Ros op de bodem van het zwembad eerder gemaakte opnames van orka’s. In het water van het zwembad maken kunstzwemsters hun figuren. Daarvan worden weer beelden gemaakt. Werkelijkheid, verbeelde werkelijkheid, vastgelegde werkelijkheid als een gelaagd spel.
Ros beoordeelt zijn beelden en technieken voortdurend op hun mogelijkheden en onmogelijkheden, hun reikwijdte. De Waddenbeelden zijn fotografisch, geen ander medium als de foto vertelt het geografische gegeven, het levendige moment onder de helikopter, honderd voet boven het wad zoals de foto dat kan. Manipulatie volgt maar binnen de fotografische taal.
Het materiaal en de werken die voortkwamen uit de expeditie Een dag van 480 uur op Antarctica, en de verwerking daarvan blijven alleen fotografisch, anders verworden ze tot etherische droomlandschappen als pure producten van de verbeelding en niet van een geografische werkelijkheid.
Het fotografische is belangrijk in de beelden van de zoutpannen van Bonaire maar er zit ook een schilderkunstige uitdaging in. De anekdotische werkelijkheid doet er hier minder toe.
Hoe belangrijk is de anekdote over Rembrandt? Zijn leerlingen verkochten hun werk, Rembrandt kocht het terug, voegde er zijn penseelstreken aan toe en verkocht het als zijn eigen werk. Ros las het en zag er een eigentijdse uitdaging in.
Tentoonstelling